Başlığı okuyunca hemen tüm okuyucularımın ulaşım konusunun Bursamızın en büyük kentsel sorunların başında geldiğini söylediğini duyar gibiyim. Zira bu sorun, hem hızlı kentsel büyüme ile hem de köklü çözüm üretecek projelerin olmayışı nedeniyle ilerleyen dönemlerde Bursamızın en önemli kentsel sorunu olarak gündemde kalacak gibi görünüyor.

Sağlıklı, güvenli, yaşanabilir bir kentsel yaşam ve barınma her bireyin temel hakkıdır.

Önceki yazılarımızda Bursamızın güneyinde Uludağ yamaçlarını sırtını yaslayarak, doğu batı doğrultusunda doğrusal büyüyen ve hem İstanbul-Mudanya yol aksları ile hem de ovaya doğru saçaklanarak büyüdüğünden söz etmiştik. Tabi aynı zamanda eğim elverdiği ölçüde Uludağ yamaçlarına da doğru zorlanan bir büyümeden söz edebiliriz. Bu durum hem özellikle doğal su kaynaklarımızı hem de ovadaki tarımı ciddi anlamda sıkıntıya düşürmektedir. Hem su ve tarımsal toprak alanları azalırken hem de yapılaşma nedeniyle kalan su kaynakları ve tarım toprakları da kirlenmekte ve işlevini yitirmektedir. Bursa ovasının en güzel şansı uludağ yamaçlarından başlayan su kaynakları derelerimizin hemen tüm ovayı dolaşarak toprağa-havaya can vermesidir. Tabi yapılaşma nedeniyle kirlenen derelerimiz ovaya can vermekten çok yaşamı tehdit eder hale gelmektedir. Bursamızın hemen her yerinde kirlenen su kaynaklarını temizlemek için kurulan arıtma tesisleri de ciddi solunum sorunlarına yol açmaktadır.

Uzun yıllar şehrin neredeyse tek önemli ulaşım aksı olan Ankara-İzmir yolu, Türkiye'nin en büyük kenti İstanbul'u üçüncü büyük kenti İzmir'e bağlayan çevre otoyolunun yapılması ile hiç olmazsa transit giden araçların kent içinden uzaklaşmasını sağladı. Ancak bu yol bile neredeyse Bursamızın doğusunu batısına bağlayan bir kent içi kullanım yoluna dönüştü ki bu nedenle bu sorunu aşmak için yeni bir güzergah planları konuşulmaya başlandı. Zira İstanbul-İzmir arasını 3 saate indirmeyi hedefleyen otoyol özellikle tatil zamanlarında giderek amacından uzaklaşmaya başladı. Bu arada yine yakın dönemde yapılan yakın çevre yolunun da doğu batı istikametimde kent içi ulaşımı kısmen rahatlattığını söyleyebiliriz. Yakın çevre yolunun malesef özellikle batıda Mudanya yolu civarında doğuda da Gürsu'ya gelmeden sonlanması bu yolun da alternatif bir yol olma özelliğini kısıtlamaktadır. Bursamızın özellikle batıya doğru büyümesine neden olan büyük sanayi yatırımları yine o bölgelerde bu sanayide çalışacak nüfusu barındıracak yaşam alanları yapılamazsa ve yine kentin doğusundan beslenmeye devam etmesi halinde ulaşımın daha da zorlanacağını tahmin edebiliriz. Tabi yeni sanayi alanlarının yeni yerleşim alanları oluşturulması şeklindeki bir zorlamaya neden olması ve kentin giderek daha da bu şekilde büyümesi beraberinde zaten şu an var olan birçok kentsel sorunu daha da arttıracağı anlamına gelebilir. Dolayısıyla yeni alanların açılması şeklinde büyüme yerine mevcut alanlardaki yapı stoğunun yenilenmesi, kentsel alanların rehabilitasyonu ve daha verimli kullanımı belki daha uygun bir yol olarak tercih edilebilir. Bu yenilemeler sırasında ulaşım için alternatif yol çözümleri de üretilmelidir. Zira yenilemelerin çoğu nüfus artışı öngördüğü için zaten yeterli olmayan yollar daha da sorunlu hale gelecektir. Tabi araç trafiğini azaltmanın en önemli alternatiflerinden birisi de raylı sistem çözümleridir. Yerüstü çözümlerin güç olduğu bölgelerde yeraltı raylı sistem çözümleri kaçınılmaz olacaktır. Özellikle mevcut raylı sistemin hem ova bölgesinde hem de dağ tarafındaki yerleşimler için alternatif yeraltı raylı sistem çözümleri geliştirilmelidir.

Ulaşım konusunda önemli bir husus da ulaşım alternatifleri arasında erişilebilir bağlantının kurulmasıdır. 

Özellikle deniz, hava, kara, hızlı tren, raylı sistem hatlarının birbirine entegre olabilmesidir. Bu entegrasyon Bursamızda sadece nüfusun ulaşımı için değil sanayinin ihtiyaç duyduğu lojistik ihtiyacı için de gereklidir.

Hem kentsel mimarinin hem de bina mimarisi konusunda Bursamız için daha köklü çözümler geliştirilmesi kaçınılmazdır. Bunun yapılması için yakın dönemde yaşadığımız büyük yıkıcı bir deprem olmasını beklememeliyiz. Zemin yapısının sorunlu olduğu bölgelerde nüfus yoğunluğun azaltacak çözümler uygun olacaktır. Yoğunluğun azaltılması için ya yoğunluğu az ancak gayrimenkul yatırım değeri yüksek daha cazip projeler üretilmeli yada ekonomik yapılabilirlik için yeni dönüşüm/yenileme modelleri oluşturulmalıdır. Hem büyük ölçekli kentsel dönüşüm uygulamalarında hem de lokal olarak yapılan ada/parsel ölçeğinde yapılan kentsel yenilemelerde Bursamızın bugün en temel kentsel sorunlarının başında gelen ulaşım sorununa yönelik alternatif projeler hayata geçirilmelidir. Mevcut yollarımızın kalitesini arttırmak için sürekli iyileştirme, bakım onarım faaliyetler kesintisiz sürmelidir. Önemli kentsel odak bölgelerinde yaya öncelikli ulaşım aksları ile bisiklet vb. kullanımını özendirici ulaşım alternatifleri geliştirilmelidir.

Yaya ulaşımı denince akla gelen en önemli hususlardan birisi de özellikle fiziksel engelliler için kentin her noktasına sorunsuz ulaşmasın sağlanabilmesi için çözümler hızla üretilmelidir.

Yol medeniyettir.

Ulaşım konusuna önümüzdeki günlerde tekrar döneceğiz. Yüreğinde sevgi olanın kurbanı nefsidir. Herkesin bayramı kutlu olsun. Bir sonraki yazımda buluşmak dileğiyle sağlıcakla kalın, sevgiyle kalın, güvenle kalın, Allaha emanet olun.