Reel kesimin ruh halinden bahsedecek ve ekonomide nabız yoklaması yapacak olursak...

İlk sırada 'güven' geliyor.

Üreticiden tüketiciye yani geleceğe güvenle bakmak için sağlıklı bir 'ekonomi' şart.

Bakalım sanayide / sanayicide durum ve beklentiler hangi mesajları verecek?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Eylül ayına ilişkin yayımladığı imalat sanayinde faaliyet gösteren 1821 iş yerinin yanıtlarının ağırlıklandırılıp toplulaştırılmasıyla elde edilen İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi'nden bahsetmek istiyorum.

İmalat sanayinde İktisadi Yönelim Anketi ile belirlenen gelişmeler ve ileriye yönelik beklentilere ilişkin görünüm özetle şöyle:

-Sanayicilere sormuşlar:

"Sanayi dalınızdaki genel gidişat konusunda bir ay öncesine kıyasla görüşünüznedir?"

Sanayi dalındaki genel gidişatın bir ay öncesine kıyasla 'daha iyi' olduğunu belirten sanayicilerin oranı yüzde 7,3, 'daha kötü' diyenlerin oranı yüzde 16,4.

-İmalat sanayinde faaliyet gösteren işyerlerinin yüzde 20,4'ü son üç ayda üretim hacmini artırırken, yüzde 16,7'lik kesim düşürmüş.

-Son üç ayda alınan iç piyasa siparişleri miktarı artanların oranı yüzde 18,2, düşenlerin ise yüzde 20,7.

İhracat siparişleri artanların oranı yüzde 15,1, düşenlerin oranı yüzde 19,7.

-"Şu anda kayıtlı iç piyasa siparişlerinizin miktarı nedir?"

İşyerlerinin yüzde 1,7'sinde 'normalin üstü', yüzde 20,6'sında 'normalin altında'.

İhracat siparişleri yüzde 2,5'inde normalin üstü, yüzde 19,2'sinde normalin altında.

-İşyerlerinin yüzde 24,3'ü gelecek üç aydaki iç piyasa siparişlerinde artış, yüzde 13,9'u düşüş bekliyor.

İhracat siparişlerinde artış bekleyenler yüzde 24,3, düşüş bekleyenler yüzde 12,1.

-Gelecek üç ayda üretim hacmi artacak diyenler yüzde 21,8, azalacak diyenler yüzde 11,1.

Ortalama birim maliyetlerde artış bekleyenler yüzde 57, düşüş bekleyenler yüzde 1,7.

Satış fiyatlarında artış bekleyenler yüzde 39,9, düşüş bekleyenler yüzde 4,3.

-"Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla, yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentiniz nedir?"

Üretici fiyatları bazında (ÜFE) yıllıkenflasyon beklentisi yüzde 34,5.

Velhasıl...

İktisadi Yönelim Anketi üreticinin nabzını bir kez daha ortaya koyuyor.

Ve Reel Kesim Güven Endeksi...

Eylül ayında mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA) bir önceki aya göre 0,2 puan artarak 100,8 seviyesinde ve mevsimsellikten arındırılmamış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) de bir önceki aya göre 0,4 puan azalarak 100,2 seviyesinde gerçekleşti.

***

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisinin eylül ayı olağan toplantısının gündemi, 'Sanayimizde Dönüşümü Tartışırken Yeni Orta Vadeli Program- OVP (2026-2028) Hedeflerinin Üretim Hayatımız Açısından Önemi' üzerine...

Altı çizilen cümle: "Önümüzü görebilmek!"

İSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İrfan Özhamaratlı, "Pek çok reform taahhüdünü içeren OVP gibi politika metinlerinin kararlılıkla uygulandığını görmeye en çok bugün ihtiyacımız var. Bugün sanayicilere en acil ihtiyacınız nedir diye sorsak, muhtemelen büyük bir çoğunluktan alacağımız ilk cevap; 'önümüzü görebilmek' olacaktır. Makroekonomik istikrarın yeniden tesisi açısından 'en kötüyü' geride bıraktığımız bir süreçten geçerken, umuyoruz ki sanayide dönüşüm, yeni nesil finansman, sürdürülebilir iş ve yatırım ortamı gibi başlıkları yeniden ülke gündeminin en üst sıralarına taşıyabiliriz" diyor.

***

Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD) Yüksek Danışma Kurulu Bildirisi'nde altı çizilen cümle: "Üretim, üretim, üretim!"

BUSİAD Yüksek Danışma Kurulu Başkanı Ergun Hadi Türkay, "Giderek artan ekonomik sorunların ülkeye ve birbirimize artan güvenle iyileşeceğinin farkındayız. Ülkeye güven, barış ortamı, etrafımızda yaşanan kaosa rağmen bize bir çıkış noktası yaratacaktır. Bunun için üretim, üretim, üretim diyoruz. Başta tarım ve yaratıcılığa dönük üretim olmak üzere üretimin desteklenmesi, gelir dağılımının iyileştirilmesi üzerine çalışılması gereken konulardır" diyor.