Ramazan Başan

Ramazan Başan

ramazan.basan@hotmail.com

Kozahan Şemsiye Çarşısı'na Dönmüş

2025.07.22 08:58 - Son Güncellenme: 2025.07.22 08:58
A

Padişah II.Bayezid tarafından İstanbul'daki Bayezid Külliyesi'ne gelir sağlamak amacıyla 1490-91 yıllarında Mimar Abdül Ula Bin Pulat Şah'a  yaptırılan KozahanBursa'nın simge yapılarındandır.

 

Tüm Bursalılar gibi aradabir Kozahan'a gider bir yudum kahveden alırkenken  bir yudum da 500 yıllık tarihin izlerini anımsatan o fantastik havayı içimize çekeriz. Çocukluğu çarşıda geçen herkesi çarşının o büyülü havası etkiler, anıları alır götürür seni eskilere...

Bursa Turizmini daha iyi bir noktaya taşımaya odaklı Bursa Turizm Platformu bu ayki toplantısını Bursa Tarihi Çarşılar ve Hanlar Birliği ev sahihliğinde yapılırken, toplantıya Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mustafa Bozbey, Yıldırım Belediye Başkanı ve aynı zamanda Kültür Turizm ve Tanıtma Birliği Başkanı Oktay Yılmaz ve önemli STK başkanları ve Kurul Üyeleri de katıldı.

 

Başkan Bozbey'in toplantıya tüm ekibi ile birlikte katılması Bursa Turizminin gelişimine verdiği önemi gösteriyordu.

 

Toplantı Kozahan'ıngirişinde ahilik geleneği olarak her Pazartesi sabah yapıldığı söylenen 'Çarşı Duası'ile başladı.

 

Dua yapılırken Kozahan'ın kapısına baktığımızda kapının tavanına kadar asılan Çin malı t-shirt, bluz, yelek, bilumum eşarp da bize bakıyordu. Ürünlerin üzerlerinde kocaman harflerle yazılan 300 TL 200 TL 400 TL kartonlar vardı.

Sanki Kozahan'a değil Çarşamba Pazarı'nda giyim pazarına giriyorduk bu kapıdan.

Dua güzel bir şey, ama her Pazartesi bunu görüntünün karşısında dua ederken bunları görmemek, bu duruma seyirci kalmak  inanılır gibi değil.

 

Bu görüntü 700 yıllık ecdada ve bu tarihimize saygısızlıktır.

 

HANLARA ÇARŞILARA MİMAR ELİ DEĞMELİ

Toplantımız Kozahan'ınOrhan Camii'ne açılan yan bahçesinde.

Kozahan'da yine şemsiye kirliliği yıllardır devam ediyor.

Orta bahçesinde ve yan bahçesine girdiğinde yüzlerce şemsiye sizi karşılıyor.

Tarihi bahçede gözüken Coca Cola şemsiyeleri, Algida şemsileri sırıtıyor.

İç bahçede kimisi kafasına göre bölmeler yapmış, kimi sandalyesi plastik, kiminin demir, kimisinin kırmızı, kimisi yeşil...

 

Toplantı bir iki saat sürdü, yemin ediyorum boğuluyordum nefes alamıyorsunuz,

300 yıl evvel 500 yıl evvel bu şemsiyelerle mi güneşten koruyorduk kendimizi?

Asmalar yapılsa, hazır yıllanmış zeytin ağaçlarıkonulsa,  çınar ağaçları konulsa ....

Kesinlikle Kozahan'a ve diğer Hanlar'a bir mimar estetiği ile girilmesi gerekiyor...

Koza Han bahçesinde plastik limon ağacı vardı.

Plastik ... Gerçeği varken ... Plastik...

 

16.yüz yılda yaşamış dönemin önemli şairlerinden.Fuzuli'nin dediği gibi ;  "Söylesem tesiri yok ,sussam gönül razı degil"....

 

SORUMLULUK VAR YETKİ YOK

Ciddi bir yetki kargaşası var Hanlar Bölgesi'nde:

Çarşı ve Hanlar Birliği Esnaf Yönetimi ayrı,

Vakıflar ayrı,

Bağlı bulunan Belediye Osmangazi ayrı,

Belirli yerlerde yetkisi olan Büykşehir ayrı birer cumhuriyet.

Kurumların, STK'ların, Yönetimin, hatta Belediyelerin bile eli kolu bağlı ...

Yetki ve sorumluluklar birbirine karışmış durumda...

 

DİSİPLİNSİZLİK DENETİMSİZLİK HAD SAFHADA

550 yıllık Kozahan'ın duvarına her biri 10 cm'lik harflerle ünlü Alman filozofGoethe'nin 

'Life is tooshorttodrinkbadwine'meşhur sözünü,

'Life is tooshorttodrinkbadcoffee' olarak değiştirerek tarihi duvara asmışlar. Çıldırmamak elde değil...Merak edenler için anlamı ise (Hayat kötü kahve (şarap) içecek kadar uzun değil)

 

Hemen yanında bir başkacafede ise, İskender Kebap, Pideli Köfte, Mantı, Gözleme, Çorbalar, Kuru Fasulye, Tavuk Kanat resimlerini ve menülerini şemsiyelerin kenarına asmışlar.

 

Bu kadar yemeği bir restoranın mutfağında aynı zaman diliminde sunulması bile işin doğasın aykırı.

Nereden baksan tutarsızlık....

 

Türklerin kurduğu Kapalı Çarşılar dünyanın ilk AVM'sidir ..

Bir AVM'de dükkan tutarken  ben her şeyi satacağım  dersen hiçbir yönetim sana bu izni vermez.

Ya cafe ya restoran, ya dönerci, ya köfteci açabilirsin der, ne satacağına karışır.

 

Ve hiçbir AVM yönetimi dilediğin şemsiyeyi, dilediğin ölçülerde yapmana izin vermez.

Unesco dünya mirası listesine giren bir yapıya çivi bile çakılmasına izin verilmezken, 500 yıllık duvara Life is tooshorttodrinkbadcoffeediye yazı asmış.

 

Biz tarihi Kozahan'dave çarşılarda Bursa'nın böğürtleni, dağ çileğini, şeftalisini, yaban mersinini kullanarak meşrubat yerine Osmanlı'nın saraylarda sunduğu yüzlerce çeşidi olan 700 yıllık gelenekten gelen 'Şerbet Menüsü'nü  sunalım derken, içecek menüleri ıcelatte'ye, shaker'lara dönüşmüş.

 

UNESCO Hanlar Bölgesine zamanında tescil vermiş, tekrar gelseler Kozahan'ınbu  görüntülerine göre uyarı ve iptal bile gelebilir.

Başkan Bozbey de bu görüntülerden çok rahatsız olduğunu orada ifade etti.

En yakın zamanda bu konuda bir müdahalesi olacağını düşünüyorum. Pilot seçilecek bir Han'da olması gereken tasarım ve estetikte örnek bir dönüşümü yapacaklarını ifade etti. Vakıflar verir mi bilemem .

Bursa tekstil şehri, moda, mobilya ve tasarım şehri...

Bu garabet bize yakışıyor mu?

 

Bazı Hanlar nargile bahçesine dönmüş... Bu daha büyük bir facia..

Osmangazi Belediyesi Arap Şükrü Sokağı'nı standartlara uyulmaması sebebiyle tüm dükkanları mühürledi..

Çarşı Yönetimi bu müsamahaları gösterdikçe disiplin, keyfe keder uygulamalar alır başını gider.

 

Kozahan'da iki şadırvan var ikisinin de içi boş..

Su memleketi Bursa'da su yok, şadırvanlar boş...

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın 'Bursada Zaman Şiiri' ile alay edercesine...

Şair velhasıl Bursa sudan ibarettir der oysa...

 

Başkan Bozbeykonuşmasında benzer tesbitleri yaparak, sorunun adını ve teşhisini dekoydu:

Eğitimsizlik, bilinçsizlik, yönetim kargaşası ...

Çarşı esnafı ekmeğinin derdinde, nasıl personel maaşı öderim, nasıl masraflarımı çıkarırım derdine düşmüş.

Bunu yaparken neyi yanlış neyi doğru yaptığının farkında değil...

BTSO'nun akademisi var, Belediye'nin BUSMEK Eğitim Akademisi var.

Yabancı dil mi öğrenecek personel?

Kaliteli servis nasıl yapılır?

Müşteri karşılama uğurlama nasıl yapılır?

Restoran işletmeciliği, cafe işletmeciliği konularında eğitimler verilebilir.

Kozahan'da bir turizm ofisi olmalı .

Bursayı Keşfet uygulaması tanıtılmalı..

Telefonuna indiren misafire küçük bir bonus verilebilir.

Gece çarşıları açmayan, Pazar günü bile kısmen açan çarşı esnafı ile işler yok diye dert yanan aynı esnaf...

Dünyada bu iş nasıl yapılıyor?

Türkiye'de bu işi en iyi yapanlar kimler?

Akıl akıldan üstündür, danışın araştırın, bilimi ve aklı işinize ortak ederek bu işlerin üstesinden gelebilirsiniz...

Başkan Bozbey Bursa Turizminin gelişim gösterebilmesi için, turizmi Bursa gündemine daha çok taşıyacak gibi gözüküyor

 


A

Yazarın diğer yazıları

Yazarın Tüm Yazıları