Son yıllarda dünyanın birçok kenti; sakinlik, yerellik ve yavaşlığın yaşandığı, insanların oldukça mutlu olduğu yeni bir kimliğe kavuşmak için çaba harcıyor. Slow- city ya da cittaslow olmak için yarışıyor adeta birçok kent...!

Amaç; küreselleşmenin şehir dokularını tahrip etmesini engellemek, şehrin geçmişte yaşandığı gibi güzel yaşanmasını sağlamak, yerel güzelliklerin yok olmasını önlemek ve kent sakinlerinin sağlıklı- mutlu ve güvenli bir şekilde yaşamasını düzenlemek...

İtalya'da bundan tam 26 yıl önce filizlenen bu şehir hareketi, beraberinde slow-food hareketini de sürükleyerek insanların eski damak tatlarını korumasını da sağlıyor. Bugün dünyanın 33 ülkesinde 286 slow-city var ve sayıları her geçen gün artıyor.

Slow-City: sakin ve yavaş yaşanan kent demek...Robotlaşmış bir yaşama doğru giden insanlar için, bir kurtuluş umudu belki de bu yüzden...

                     TÜRKİYE'NİN 27 SAKİN KENTİNDEN BİRİ DE:İZNİK

Dünyadaki 286 sakin şehirden 27 tanesi Türkiye'de...Bu unvanı ilk kez alan kent; çok güzel bir Ege kasabası olan Seferihisar... Daha sonra; Muğla Akyaka, Aydın Yenipazar, Bolu Mudurnu, Sinop Gerze ve Tekirdağ Şarköy ilçeleri de cittaslov olmayı başardılar. Sonrasında da sırasıyla; Vize(Kırklareli), Yalvaç(İsparta), Göynük(Bolu), Perşembe (Ordu), Eğirdir (İsparta), Şavşat (Artvin), Halfeti (Şanlıurfa), Uzundere(Erzurum),Köyceğiz (Muğla),Ahlat(Bitlis);Foça(İzmir),Gökçeada(Çanakkale),Köyceğiz(Muğla),Safranbolu(Karabük) ve Çameli(Denizli)  ilçeleri de bu önemli unvana kavuşan kentlerimiz oldu.

957 İlçesi olan Türkiye'nin artık 27 Cittaslow kenti var. Ve bunların arasında; bir Bursa ilçesi İznik var. Yaşadığımız kent adına ne kadar gurur verici bir olay...                                          

Bilinmeli ki...Sakin/yavaş şehir olmak için; 70 temel kritere uymak gerekiyor.                                 Yavaş şehirde; şehrin doğal dokusunun, mevcut renginin, tarihi hikayesinin, müziğinin, giyim kuşamı ile yaşam şeklinin olduğu gibi kalması gerekiyor. Kentin sakinlerinin ve kenti ziyarete gelen iç ve dış turistlerin de keyif alabilecekleri sakinlikte bir yaşama kavuşması en önemli ilke...

Çünkü kolay değil sakin şehir olmak...70 Farklı kategoride onay almak gerekiyor İtalya'nın Orvieto kentinde bulunan birlik merkezinden...

Bilinmeli ki...Slow-city'lerde otomobil yok...Yerine daha çevreci ve kenti kirletmeyen bisikletler kullanılıyor. Sakin kentte alışveriş;  AVM'lerden ve büyük süpermarketlerden değil, küçük dükkanlardan ve de yerel pazarlardan yapılıyor. AVM kültürünü yaşamak isteyenler yavaş şehirlere gelmesin. Fakat sakin şehir olmanın çok avantajı var. Sakin kenti ziyarete gelen turistler;  4 veya 5 yıldızlı otellerde değil, şirin pansiyonlarda ve evlerde ağırlanıyor. Hem kentte yaşayanlar hem de ziyaretçiler; lokanta ve kafelerde fast-food yerine yöresel yemeklerle karınlarını doyuruyor. Böylece kent ekonomisi de kazanıyor, halk da, çevre de...İşin özü de bu zaten...Çevreyi kirletmeden ve doğa ile dost bir yaşam...

                              SAKİN ŞEHİR İZNİK İZLENİMLERİM

Hafta sonunda; bir nişan töreni nedeniyle 2021 yılında cittaslow kent unvanını kazanan İznik'teydim. Bu tarihi ve turistik ilçemizi gezerken, kent dokusunda cittaslow hareketin özelliklerini de aramak niyetindeydim. Fakat Bursa'nın Açıkhava Müzesi kenti sayılan İznik'te cittaslow hareketine çok fazla uygunluk sağlanamadığını gözlemledim.

Öncelikle...Kentin cittaslow hareketi içinde yer aldığını belirten ve bunu afişe eden çok büyük ilanlara rast gelmedim kenti gezerken...Kent Yöneticileri bu saygınlık ve prestij kazandıran özelliği, henüz kentle bütünleştirememişler galiba....Ayasofya Camii ve Müzesi yanındaki Atatürk Caddesi trafiğe kapatılmıştı. Bu güzel görüntüye ne yazık ki yeni ve farklı ayrıntılar katılamamıştı.

Örneğin kentte çok fazla bisikletli insan gördüm ama bisiklet yolları yoktu. Ve Göl kıyısına giden ana caddede otomobillerin çift taraflı park etmesi sakin şehir prensipleri ile oldukça çelişik bir görünüm veriyordu. İyi gıda tüketilen, sakin mahallelerde yaşam süren, yerel ve doğal gıdaların ön plana çıktığı Cittaslow Felsefesi ile uyumlu bir şeyler bulmakta zorlandım İznik'de...Bu gerçeğin altını çiziyorum. İznik sahip olduğu bu prestijli unvana sahip çıkmalı mutlaka...

                        GÜN BATIMLARININ EN GÜZELİ İZNİK GÖLÜ'NDE

Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerine başkentlik yapan, kendi adına oluşmuş gölü ile turistik özellik kazanan, sahip olduğu tarihi eserler ile dünyaca tanınan İZNİK'in, cittaslow hareketinin nimetlerinden yeterince faydalanamadığını tespit ettim bu 1 günlük gezimde...

Ama...Bazilikası ile arkeolojik bir tanınma şansı kazanan İznik'te gölün kıyısında çok güzel bir gün batımı yaşadım. İşte bu keyif; böyle güzel bir kentte yaşamanın bir armağanıydı hepimize...

Kendine özgü iklimi, doğal güzelliği, bereket saçan toprakları ile İznik; gerçekten çok daha fazlasını hak ediyor. Ama biraz tutukluk var galiba kent halkında...Bunu aşmak ve İznik'i bir dünya müze kenti yapmak için herkes taşın altına elini koymalı...

Gün batımlarının en güzelinin yaşandığı kente yakışan budur aslında...

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------