Sahte e-imza skandalı büyüyor! Vatandaş ne yapmalı?

MERVE DENİZ EKİCİ / BURSADA BUGÜN

Kamu kurum yöneticilerinin e-imzalarının kopyalanarak sahte diplomalar ve sürücü belgeleri düzenlenmesi, vatandaşlar arasında ciddi endişelere yol açtı. Peki, vatandaşlar nasıl tedbir alabilir? Sahte e-imza anlaşılabilir mi? Hukuki yaptırımları nelerdir? Av. Doç. Dr. Şaban Cankat Taşkın, konu hakkında Bursada Bugün'e açıklamalarda bulundu. 

"ELLE ATILAN İMZAYLA AYNI SONUÇLARI DOĞURUR"

Taşkın, "Kanunlar, eğer elektronik imza güvenli bir elektronik imzaysa, elle atılan imzayla aynı sonuçları doğuracağını söylüyor. Eğer e-imzada bir sahtecilik yapılmışsa, dolayısıyla dayanak belgeler de geçersiz olur. Diyelim diplomam sahte olarak düzenlendi. Şimdi benim diplomamın sahte olarak düzenlenmesi, eğer benim bilgim varsa, haberim varsa, tabii ki iptal olunca benim yapacağım işlemler de doğru olarak iptal olur" açıklamalarıyla sahte e-imzanın anlaşılmasının doğuracağı sonuçları konuştu. 

"HUKUK İYİ NİYETİ KORUR"

Taşkın, "Fakat burada hukukun şunu koruması lazım: Üçüncü kişiler eğer iyi niyetliyse, olaydan haberdar değillerse ve sahte diplomayla ya da sahte elektronik imzayla yapılan işlemlerden ötürü bazı haklar elde etmişlerse, hukuk bu iyi niyeti korur. Şöyle örnek vereyim: Diyelim benim e-imzam sahte. Bu sahte e-imzam üzerinden sizinle ilgili bir işlem yapılıyor. Ama benim bu sahte imzanın oluşturulduğundan hiç haberiniz yok, bilebilecek durumda da değilsiniz. Siz haklı olarak güvenmişsiniz. Şimdi esas olan, hukuk sizin hakkınızı korur. Çünkü sizin olayla bir ilginiz yok. Denetleyebilme ya da öngörebilme imkanınız da yok" ifadelerini kullandı. 

"İKİ TARAFTA SAHTECİLİĞE BİLEREK İŞTİRAK ETMİŞSE..."

Sahte e-imza oluşturmanın cezalarına değinen Taşkın, "İşlemin geçerliliği açısından, eğer iki kişi birlikte hareket etmişse ve iradeleri varsa, bu durumda bilerek hareket ettikleri ispatlanırsa bu iki kişi ceza anlamında sorumlu olur. Diyelim ben size dedim ki "Benim sahte e-imzamı kullanacağız." Siz de kabul ettiniz, sahte imzamla işlem yaptık. O zaman siz de kazandığınız hakları yitirirsiniz, çünkü burada iyi niyetli bir üçüncü kişi yok. İki taraf da sahteciliğe bilerek iştirak etmiş. 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu'nun 16. maddesine göre, elektronik imza oluşturma amacıyla ilgili kişinin rızası dışında imza oluşturma aracı elde edilmişse, verilmişse, kopyalanmışsa veya bu tür araçlarla izinsiz elektronik imza oluşturulmuşsa, bunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis" şeklinde konuştu. 

"İMZALARI TAHRİP EDENLERE DE CEZA UYGULANIYOR"

İmzayı tahrip etmenin cezasının da olduğunu dile getiren Taşkın, "Ayrıca elektronik sertifikalarda sahtecilik yapanlar --örneğin sahte üretim yapanlar, imzaları tahrip edenler, bozanlar, yok edenler, değiştirenler-- 17. madde kapsamında 2 yıldan 5 yıla kadar hapisle cezalandırılıyor. Eğer bu eylemleri bir elektronik imza sağlayıcısının çalışanları yaparsa, ceza artırılabilir. Bunlar dışında da işlem sonucunda sahte belgeler oluşturulmuşsa, örneğin resmi belgede sahtecilik gibi suçlar da devreye girer. Ayrıca eylem bir şebeke tarafından işlenmişse, TCK 220. madde kapsamında "suç işlemek amacıyla örgüt kurmak" suçu da gündeme gelir. Bu suçun cezası 4 yıldan başlar, 8 yıla kadar çıkar. Dolayısıyla olayın niteliğine göre birden fazla ceza gündeme gelebilir. Bu noktada devletin de bazı önlemler alması gerekiyor. Örneğin, bir kişiye ait birden fazla elektronik imza, o kişinin bilgisi olmadan çıkarılamamalı. Sistemsel olarak bu engellenebilir. Ama şu an böyle bir engel var mı, emin değilim" dedi. 

VATANDAŞLAR NASIL ÖNLEM ALABİLİR?

Vatandaşların alabilecekleri önlemler hakkında bilgilendirmelerde bulunan Taşkın, "E-Devlet'e girip kendi adına oluşturulmuş elektronik sertifikaları sorgulayabilir. Haberiniz olmadan üretilmiş elektronik sertifikaları takip etmek bir çözüm olabilir. Ayrıca adınıza açılmış bir hat var mı, bunu da kontrol etmek gerekir. Çünkü bu tür dolandırıcılıklar genelde cep telefonu hatları üzerinden yürütülüyor. İki aşamalı doğrulama, tek kullanımlık şifre kullanımı da güvenliği artırır. Ama bu tür dolandırıcılığı anlık olarak da yapabilirler. Bugün kontrol edersiniz, temiz çıkar ama ertesi gün yapılabilir. O yüzden düzenli aralıklarla kontrol etmek önemli. Tapu kayıtları, e-Devlet üzerindeki belgeler vs. düzenli kontrol edilmeli. Kişisel verilerimizi sosyal medya ya da güvensiz ortamlarda paylaşmaktan da kaçınmalıyız. Geçmişte Türkiye'de kişisel verilerin internette satıldığına ya da ele geçirildiğine dair haberler çıktı. O nedenle bireysel olarak bizler de çift aşamalı doğrulama gibi önlemler almak durumundayız. Haftada bir de olsa e-Devlet'ten kontrol etmekte fayda var. Eğer talebiniz dışında bir işlem yapılmışsa, iptali için hem ilgili kurumlara hem savcılığa başvurmak gerekir" ifadelerine yer verdi. 

"SİSTEMDE AÇIK VARSA İVEDİLİKLE GİDERİLMELİ"

E-imza konusunun güvenirliğini değerlendiren Taşkın, "Eğer doğru şekilde, güvenli uygulanıyorsa evet. Zaten 5070 sayılı Kanun'un 5. maddesi açıkça belirtmiş: "Güvenli elektronik imza, elle atılan imzayla aynı hukukî sonucu doğurur." Yani benim ıslak imzamla güvenli elektronik imzam arasında yasal olarak hiçbir fark yok. Ancak burada anahtar kelime "güvenli". Devlet güvenlik açıklarını kapatmalı, bireyler de dikkatli olmalı. Sadece kullanıcıdan değil, devletin siber güvenlik altyapısının da güçlü olması şart. Zaten 2025'te siber güvenlik kurulu kuruldu. Eğer sistemde bir açık varsa, ivedilikle giderilmeli" dedi.

Diğer Güncel Haberler için tıklayın